In 2022 heeft het Hit And Run Cargo-team in de Rotterdamse haven 46.789 kilo met een straatwaarde van naar schatting € 3,5 mrd onderschept en in de haven van Vlissingen 4.157 kilo. Indrukwekkend maar nog steeds een druppel op een gloeiende plaat. Elk van de ca. 15 mln containers die jaarlijks in de Rotterdam arriveren is een mogelijke risico. De cocaïne wordt verstopt in panelen achter in de container of boven een ingenieus verlaagd plafond. Uithalers zorgen ervoor dat de drugs eruit gehaald worden en naar een ‘stash house’ (opslaghuis) gebracht worden.
Ook in het nieuwe jaar 2023 zorgden deze onmisbare onderaannemers van de drugsmaffia weer voor krantenkoppen: ‘drie uithalers aangehouden op de Maasvlakte’, ‘grote zorgen om jonge uithalers in Rotterdamse haven’, ‘zeven verdachte inklimmers, onder wie minderjarige, opgepakt op Maasvlakte’.
Het probleem is groot en lijkt onoplosbaar, maar toch heeft de Rotterdamse strijd tegen de cocaïnesmokkel effect. Althans zo lijkt het nu een deel van de smokkel naar de Antwerpse haven verlegd wordt. In 2022 werd daar maar liefst 110 ton onderschept. Het resultaat van een effectievere aanpak of van een sterk toegenomen volume? Er worden aan weerszijde van de grens grote bedragen geïnvesteerd in preventie en opsporing: uitbreiding van opsporingscapaciteit, Artificial Intelligence, versleutelde toegangsbeveiliging van de containers en chemische detectie. Maar het blijft dweilen met de kraan open.
Uithalers worden soms met dwang geronseld onder jongeren en havenarbeiders: ‘we weten waar je woont.’ NPO-programmaker Danny Ghosen sprak in zijn programma Danny’s Wereld met jongeren die de drugs uit containers halen en naar drugsdealers brengen. Zijn programma is het bekijken waard (klik hier).
Het beeld dat geschetst wordt is ontluisterend. De vaak jonge criminelen zien hun werk als een alledaagse maar wel heel lucratieve carrière. Als ze ontdekt worden, aarzelen ze niet om geweld te gebruiken: ‘Wie ben jij om mij aan te spreken, spoor je dan wel. Dat mag gewoon niet, dat mag niet en dat kan niet. De haven is gewoon een goudmijn.’‘ zegt een jeugdige crimineel verontwaardigd.
Tot niet zo lang geleden waren de pakkans en straf lachwekkend gering. De boete van € 85,- was niet veel hoger dan de kosten van een taxirit naar het centrum en dezelfde avond waren ze, net op tijd voor de volgende shift, weer vrij mens.
Het zijn niet alleen criminele jongeren die het werk doen. Volgens de uithalers zelf kunnen ze hun werk alleen maar doen dankzij corrupte douaniers die ervoor zorgen dat de containers die ze moeten leeghalen niet gescand worden en kijken omgekochte medewerkers van de haven- en transportbedrijven meestal de andere kant op. Zonder ‘binnenhalers’ is het voor hen erg moeilijk, zo niet onmogelijk hun werk goed te doen zeggen ze. Uithalers komen dan ook niet alleen van buiten, veel van hen werken in de haven en sommige criminelen bivakkeren onbekommerd in lege containers op het haventerrein. Dat ze niet snel opgemerkt worden is niet verwonderlijk gezien het grote aantal dat op de kades is opgestapeld.
De Rioolrat: ‘Nicola keek Giovanni met een sombere blik aan. Het uit containers halen van drugs was niet zonder risico voor de uithalers. Geen enkele klus was eenvoudig, maar als Giovanni de planning maakte wist hij bijna zeker dat er niet gecontroleerd zou worden door de douane.’
Het tij is aan het keren, zeker nu het sinds 1 januari 2022 strafbaar is om onbevoegd op het haventerrein te zijn. Zo eiste de officier van justitie eind vorig jaar 18 maanden cel tegen twee Albanezen in de haven van Vlissingen. De straffen zijn aanmerkelijk hoger geworden en extra zwaar als gebruik wordt gemaakt van illegale toegangspasjes. Toch stelt dit de havenbedrijven niet gerust. Nu de straffen kunnen oplopen tot twee jaar cel is de kans groter dat zij zich met geweld verzetten tegen aanhouding. Dit brengt het havenpersoneel, alleen maar in gevaar. Zij worden door hun werkgever geïnstrueerd geen contact te zoeken en uit de buurt van gesignaleerde uithalers te blijven.
Het zal volgens mij dan ook nog heel lang onrustig blijven in onze havens en zoals een van de jonge uithalers in het programma van Danny Ghosen zei: ‘Nederland zit vol met junkies. Hollanders, buitenlanders, iedereen houdt van snuiven, roken, spuiten. ….Zonder vraag geen aanbod. Als er geen werk meer zou zijn in de Rotterdamse haven eet ik mijn schoen op.’
Pieter Chenestre
Foto: Openbaar Ministerie
Pieter Chenestre | De Rioolrat 